Karadeniz Bölgesi Mutfak Kültürü
Karadeniz Bölgesi mutfağı denince akla balık ve özellikle
hamsiden hazırlanan yiyecekler gelir.
Bölgedeki tarım alanlarının darlığı ve iklim özellikleri nedeniyle sınırlı türde sebze (
mısır, karalahana,
fasulye,
kabak vb.) yetiştirilebilmektedir.
İklim koşulları
elma,
mandalina,
armut,
hurma gibi çeşitli meyvelerin yetişmesine olanak tanısa da bahçecilik için yeterli alanların olmamasından dolayı genelde aile içi tüketime yönelik üretim yapılmaktadır. Bununla birlikte 1990’larda bölgede ticari amaçlı “
kivi” yetiştiriciliğine başlanmıştır.
Doğu Karadeniz’de buğday yetişmez, bu yüzden bölgenin temel gıdası
mısır unundan elde edilen
mısır ekmeğidir.
Karadeniz Bölgesi genel olarak pratik ve basit bir mutfağa sahiptir. Yemeklerde kullanılan temel malzemeler; karalahana,
kabak, taze veya kuru
fasulye,
hamsi/
alabalık,
mısır unu, tereyağı ve iç yağdır.
Yemekler, bu malzemelerin tek başlarına ya da çeşitli birleşimlerle ve değişik tekniklerle pişirilmesiyle hazırlanır. Sahilden iç kesimlere doğru gidildikçe temel ekonomik faaliyet olan tarım, yerini h
ayvancılığa bırakır. Bu değişime bağlı olarak, bal ve
süt ürünleri sahil kesimine kıyasla bölge mutfağında daha fazla yer tutar.
Dağlık bölgelerin en önemli geçim kaynağı h
ayvancılık olmasına rağmen, et ürünlerinin bölge mutfağı içindeki payı büyük değildir. Bunun nedeni, özellikle kış aylarında h
ayvanları besleyecek yeterli ot bulmanın zor olması ve Karadeniz’de h
ayvanların etleri için değil,
sütleri için beslenmesidir. Bu yüzden bölge mutfağında et
yemekleri çok yaygın ya da özel değildir.
Etler yapılan
yemeklerin içine eklenerek ya da kıyma hâline getirilerek etli sarma, köfte gibi
yemek çeşitlerinde kullanılmaktadır. Özellikle kemikli etler veya etin sıyrılıp kullanılmasından arta kalan kemikler kuru
fasulye, karalahana gibi
yemeklerin yapımında değerlendirilir.
Karadeniz mutfağındaki balık kültürü Yunan kültüründen gelmektedir. Bunun yanı sıra özellikle Doğu Karadeniz’de tüketilen yiyecekler Gürcistan ve Kafkaslarla benzerlik taşımaktadır. Bölge
yemeklerinde göçler nedeniyle Laz ve Gürcü etkileri de görülmektedir.