Boşnak Mutfağı
Bandırma Onyedi Eylül Universitesi
Bosna-Hersek, Balkanlar’da 51.197 km2’lik yüzölçümüne ve 2015 yılı Tem
muz ayı itibariyle 3.863.055 kişi nüfusa sahip olan bir ülkedir.
Etnik grupların toplam nüfus içindeki oranlarına bakıldığında Boşnakların %48, Sırpların %37.1, Hırvatların %14.3 ve diğer grupların da %0.6’lık orana sahip oldukları görülmektedir.
Bosna-Hersek’in Osmanlı hâkimiyetine girmesiyle Boşnakların İslamiyet’i seçmeleri Boşnak kimliğinin oluşumunda önemli bir dönüm noktasını teşkil etmektedir.
Osmanlı’dan sonra başlayan Avusturya-Macaristan dönemindeki zorlu koşullar Boşnakları göçe zorlamıştır. Boşnaklar, 1878-1970 yılları arasında farklı dönemlerde Türkiye’ye göç etmişlerdir.
Türkiye’ye gelen Boşnak muhacirler, Türkçe bilmemelerine rağmen Türk halkıyla aynı din ve kültüre mensup olmalarından dolayı Türk toplumuna kolay uyum sağlamışlardır.
Boşnak
yemek kültürünü ülkenin coğrafi koşulları şekillendirmiştir. Bosna ve Hersek olmak üzere iki bölgeden mey
dana gelen ülkenin Bosna bölgesinde geleneksel hayat ormancılık ve h
ayvancılık üzerine kuruludur ve sık ormanlarla kaplı olduğundan meyve-sebze üretimi sınırlıdır.
Hersek bölgesinde ise geleneksel hayat tarım ve h
ayvancılık üzerine kurulu olup meyve-sebze üretimi oldukça fazladır.
Bosna bölgesinde h
ayvancılığın yaygın olmasına bağlı olarak et
yemekleri ön plandadır. Bununla birlikte
süt ürünleri ve özellikle
peynir üretimi daha çok bu bölgede yapılmaktadır. Hersek bölgesinde
yemek kültürü Akdeniz Havzası
yemek kültürüne benzerlik göstermektedir.
İklimin ılıman olması tarımın yaygın olmasını sağlamıştır. Bosna-Hersek’te Avrupa’nın
sarımsak ve
domates ihtiyacını büyük ölçüde karşılayacak kadar üretim yapılmaktadır.
Dolayısıyla bu üretim mutfaklarına da yansımıştır. Başta
domates ve
sarımsak olmak üzere
patates,
soğan yemeklerin ana malzemesi konumundadır. Benzer şekilde
süt de
yemeklerde ve tatlılarda sıklıkla kullanılmaktadır.
Bunların dışında un da
yemeklerde kullanılan temel maddeler arasındadır. Hamur işleri arasında en çok bilineni Boşnak böreğidir. Yağ olarak başta tereyağı olmak üzere kuyruk yağı ve susam yağı da kullanmaktadırlar. Zeytinyağıyla ise Türkiye’de tanışmışlardır.
Yemek kültürüne hayli önem veren Boşnaklar, büyük davetler düzenlemekten ve piknik yapmaktan çok hoşlanırlar ve bu pikniklere ‘teferiç’ adını vermişlerdir.